به باور بسیاری از کارشناسان، “در دنیای امروز و در تمامی نظام های اجتماعی و مدیریتی، روابط عمومی ها به عنوان عناصر قوی در ارزیابی و تقویت برنامه ها و پیشبرد اهداف سازمان ها، نقش ویژه و مهمی در جهت ایجاد ارتباط و تعاملات فکری و اطلاعاتی ایفاء می کنند و نقش روابط عمومی (Public Relations) و حیطه و تأثیر فعالیت آن در ارتباطات درون سازمانی و برون سازمانی در سطح خرد و کلان بر هیچکس پوشیده نیست.
از این جهت تمامی فعالان جامعه در بخشهای مختلف فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و غیره جویای روابط عمومی هایی هستند که آنان را در طراحی روش های معقول و تعیین خط مشی های مرتبط با آینده یاری دهند. بر این اساس هر نهاد و سازمان بر اساس وظایف و مأموریت های خود، از طریق روابط عمومی ارتباطی مؤثر و هدفمندی را با مخاطبان و گروه‌هایی که با سازمان در ارتباطند برقرار می‌کند. این وظیفه مهم در حوزه همه موضوعات و مطالب و اخباری انجام می‌شود که به منافع مخاطبان آنان مربوط است. هرچند عموماً فعالیت روابط عمومی ها چندان مستقیم و ملموس نیست؛ اما همواره تأثیرات گسترده ای از خود برجا می گذارند”.
در واقع این روابط عمومی ها هستند که در پیوند میان سازمانی در بخش ها و معاونت های مختلف نقش بسیار کلیدی و اهمیتی ایفا می کنند و باعث می شوند بدون اتلاف وقت و اصطکاک از نظرها و عقاید یک دیگر آگاه شده و با تسهیل روابط میان آنان، اهداف توسعه ای کمی و کیفی واحد مدنظر را پیش می برند. از منظر بیرونی نیز این روابط عمومی ها هستند که می توانند به عنوان پل رابط عمل کنند. از یک سو برقرار و تسهیل کننده امور مابین نهاد ها، سازمان ها و سایر ارگان های مرتبط با فعالیت خود هستند و از سوی دیگر این روابط عمومی ها هستند که می توانند با دریافت بازخوردها از میزان ضریب نفوذشان در جامعه آگاه و همچنین نتیجه دستاوردها و عملکرد خود را به اطلاع آحاد جامعه برسانند.
در همین حال متخصصان این حوزه معتقد هستند، “امروزه در تمام دنیا سازمان های موفق، سازمان هایی هستند که مدیران و کارکنان روابط عمومی آن ها بدانند چگونه باید به شکلی شفاف و آگاهانه به تجزیه و تحلیل امور مبتلابه سازمان خود و رفع و رجوع مسائل بپردازند و نقش مهم خود را در تعیین سمت و سوی سیاست‌های همگانی ایفا کنند. بر این اساس یکی از حیطه های کاری و وظایف روابط عمومی در کنار اموری چون مسایل مالی، روابط عمومیِ تولیدات و فرآورده های خدماتی و از جمله روابط عمومی بحران است. روابط عمومی بحران وظیفه دارد که ضمن ارائه اطلاعات درست و جامع و به موقع به مخاطبان و ذی نفعان سازمان متبوع به اتهامات ناروا و یا اطلاعات نادرست نیز پاسخ دهد.
از سوی دیگر، در عصر حاضر که اقتصاد و تجارت و ارائه خدمات بر اساس مشتری مداری عمل می کند، تمام شرکت هایی که به دنبال برنامه دراز مدت برای سوددهی کارشان هستند، سعی در جلب رضایت مشتریان، حفظ مشتری و تبلیغ غیر مستقیم از طریق مشتریان دائمی و غیر دائمی می نمایند؛ اما یکی از بزرگترین تفاوت های روابط عمومی و تبلیغات در برنامه ریزی است به طوری که روابط عمومی برای بلند مدت برنامه ریزی می کند، اما تبلیغات در کوتاه ترین زمان ممکن به دنبال نتیجه است. بر این اساس روابط عمومی با صبر و حوصله و اختصاص زمان به مشتری برای فکر کردن و نیز همین زمان برای شرکت در جهت جلب رضایت هرچه بیشتر مشتریان و مخاطبان و ارائه خدمات بهتر و در نهایت ارائه چهره واقعی و شفاف هر شرکت و سازمان به مخاطبان از وظایف مهم روابط عمومی است”.
اما به نظر می رسد که آبی پوشان جاده مخصوص به خصوص در سطح کلان مدیرتی چندان اعتقادی به این موضوع ندارند. برای پی بردن به این مساله نیاز به تحلیل و آنالیز نیست بلکه شمارش تغییر و تحول در سطح روابط عمومی این شرکت خودروساز به عنوان بزرگترین تولید کننده خاورمیانه به وضوح مساله را روشن می کند. در خرداد ماه سال جاری بود که «محمدرضا انواری» از افراد با سابقه در این حوزه برکنار و جای خود را به «مهدی افهمی» داد. هر چند شاید در وهله اول فرد جایگزین چندان برای عموم شناخته شده نبود، ولی وی سابقه همکاری طولانی مدتی با انجمن قطعه سازان داشت و در واقع وظیفه روابط عمومی این انجمن بر عهده وی بود. از سوی دیگر فعالیت او در این حوزه نشان می دهد که وی کاملا به چند و چون کار آشناست و صنعت خودروسازی را می شناسد. با این حال عمر تصدی افهمی بر کرسی مدیریت روابط عمومی گروه صنعتی ایران خودرو چندان بلندمدت نبود وتقریبا اوایل پاییز جای خود را به «احد میرزایی» داد. میرزایی نیز از آشنایان به حیطه روابط عمومی و صنعت خودرو به شمار می رود. چرا که وی علاوه بر انجام وظیفه در ایدرو مدتی نیز سکاندار روابط عمومی سایپا بود. با این حال عمر مدیریت روابط عمومی میرزایی نیز در این گروه صنعتی طولانی نبود و پس از کش و قوش های ناپیدا، اکنون او عهده دار این وظیفه در وزارت صمت شده است و کرسی روابط عمومی ایران خودرو فعلا خالی است.
این اتفاق در حالی رخ داده است که طی ماه های اخیر بیش از پیش جامعه نیاز به اطلاع رسانی و دریافت نشانه های آرامش از سوی خودروسازان دارد. امری که به نظر می رسد از سوی سایپا، گروه بهمن، کرمان موتور و سایر فعالان و حاضران این عرصه کم و بیش انجام می شود. اما فعلا در ایران خودرو خبری نیست. آن هم در زمانی که در سال جاری به رغم تمام محدودیت ها و مشکلات موجود، حداقل ۵ محصول جدید و یا ارتقا یافته از سوی آبی پوشان در دست تولید است و نیاز است که جامعه به عنوان اصل ترین مخاطب و مصرف کننده از آن آگاهی پیدا کند. با این حال عملکرد مدیریت ارشد این خودروساز در این موضوع نشان می دهد که چندان اعتقادی به این مهم و رساندن پیام های مثبت از سوی واحد تحت مدیریت خود به جامعه و ایفای نقش آرامش بخش خود به جامعه ندارد. یا شاید چندان نیازی به نقش روابط عمومی در سازمان خود احساس نمی کند و نقش رایزنی شخصی را بسیار پررنگ تر از ارتباط با مردم به عنوان مصرف کننده نهایی می داند.