این مشکل وقتی آزاردهنده می شود که در جاده با سرعت در حال رانندگی هستید در این هنگام سفت بودن فرمان می تواند هدایت خودرو را دشوار کرده و بسیار حادثه آفرین باشد. در این مقاله قصد داریم تا به علل سفت شدن و صدای زوزه فرمان خودرو بپردازیم.

فرمان هیدرولیک از چه قطعاتی تشکیل شده است؟

امروزه فرمان بسیاری از خودروها از نوع هیدرولیک است. این سیستم فرمان از قطعاتی تشکیل شده است که شامل موارد زیر می شود:

• پمپ هیدرولیک
• تسمه هیدرولیک
• جک هیدرولیک (دو طرفه فرمان)
• شیر هیدرولیک
• روغن هیدرولیک
• شلنگ ها و لوله های روغن هیدرولیک
• مخزن هیدرولیک

علل سفت شدن و صدای زوزه فرمان هیدرولیک

در ادامه به بررسی عللی که باعث سفت شدن فرمان هیدرولیک و ایجاد صدای زوزه از آن می شود پرداخته ایم. با دانستن این علل می توانید عملکرد بهتری برای جلوگیری از ایجاد این نوع خرابی داشته باشید.

تنظیم نبودن باد لاستیک ها

یکی از عللی که سفت شدن فرمان را به دنبال دارد تنظیم نبودن فشار باد لاستیک هاست. در واقع این علت یکی از ساده ترین علل این مساله است. در صورت کاهش باد لاستیک ها، میزان اصطکاک سطح تایرها با زمین بیشتر می شود که خودرو باید نیروی بیشتری را تولید کند تا بتواند به راحتی روی زمین حرکت کند. همین اصطکاک و تماس سطح بیشتری از لاستیک ها با زمین باعث می شود که چرخاندن فرمان دشوارتر شود. از این رو باید به طور منظم و دوره ای نسبت به تنظیم باد لاستیک ها اقدام کنید.

علاوه بر این، در صورتی که لاستیک های جلو ناهمواری داشته و آج های آن نبرابر باشد، باعث این می شود که در موقع رانندگی وقتی می خواهید خودرو را به یک سمت هدایت کنید، با سفتی فرمان روبرو شوید.

نامناسب بودن سایز لاستیک ها و رینگ ها

نامناسب بودن اندازه رینگ و لاستیک با خودرو می تواند باعث سفتی فرمان شود. از این رو باید به هنگام تعویض لاستیک یا رینگ حتما با نوع استاندارد و فابریک آن ها را تعویض کنید تا بعدها دچار مشکل سفتی فرمان نشوید.

فرسودگی تسمه هیدرولیک و کمربند مارپیچ

تسمه در سیستم فرمان هیدرولیک وظیفه هدایت نیرو از موتور به پمپ هیدرولیک را برعهده دارد. در صورت شل یا فرسوده بودن این تسمه و حتی پارگی آن، فرمان خودرو دچار سفتی می شود. از این رو در صورت شل شدن، فرسودگی و ترک خوردگی احتمالی توصیه می شود در اولین فرصت نسبت به تعویض آن اقدام کنید.

همچنین ترک خوردگی و شکسته شدن کمربند مارپیچ فرمان، از عللی است که می تواند باعث سفتی فرمان شود. به علت کار کردن دائمی این کمربند، فرسودگی آن غیر قابل اجتناب است. از این رو در صورت مشاهده علائم فرسودگی و شل شدن احتمالی به فکر تعویض آن بیفتید؛ زیرا سفت شدن فرمان پیامد آن خواهد بود. در شرایطی که فرمان خودرو به سختی گردش می کند لازم است قرقره روی فرمان را کنترل کنید.

بی کیفیت بودن روغن هیدرولیک

روغن هیدرولیک در واقع باعث انتقال نیروی هیدرولیک در سیستم فرمان می شود. این روغن درون لوله هایی جریان دارد. در صورتی که روغن هیدرولیک از نوع بی کیفیت و غیر استاندارد باشد، احتمال آن که فرمان خودرو دچار سفتی شود وجود دارد. همچنین روغن هیدرولیک علاوه بر این که باید مرغوب و استاندارد باشد، باید با خودرو هم متناسب باشد. این نکته مهمی است که به هنگام تعویض روغن هیدرولیک باید توجه شود. توصیه می شود پس از گذشت هر دو سال نسبت به تعویض روغن هیدرولیک اقدام کنید تا از این جهت به سیستم فرمان و نیز خودرو فشار و آسیبی وارد نشود.

وجود نشتی در روغن هیدرولیک و کاهش آن

در صورت وجود نشتی در مخزن یا لوله های روغن هیدرولیک فرمان که باعث کاهش میزان آن می شود، سفت شدن فرمان هم می تواند پیامد آن باشد. مهم ترین علامت کاهش میزان روغن هیدرولیک در سیستم فرمان، ایجاد صدایی همانند جیغ یا زوزه است که در هنگام چرخاندن فرمان شنیده می شود. این مساله وقتی رخ می دهد که فشار بالا باعث ایجاد نشتی یا شل شدن در شلنگ هیدرولیک می شود. پیامد آن هم نشتی روغن از شلنگ است که فشار در سیستم فرمان کم شده و باعث می شود پمپ هیدرولیک خشک کار کند. از این رو وقتی فرمان را می چرخانید به طور آزادانه این کار انجام نمی شود و سفتی آن را احساس خواهید کرد.

خرابی پمپ هیدرولیک

پمپ هیدرولیک نقش بسیار مهمی در ایجاد نیرو از طریق فشار در سیستم فرمان دارد. زیرا اگر این پمپ دچار خرابی شود و ایراد پیدا کند، توان پمپ کردن روغن را نخواهد داشت و انتقال نیروی هیدرولیک هم با مشکل روبرو خواهد شد. این مساله باعث می شود که فرمان سفت شده و گردش آن به راحتی امکان پذیر نباشد. پمپ هیدرولیک به مرور و پس از مدت ها کار کردن دچار فرسودگی قطعات می شود که در بیشتر خودروهای کارکرده این مشکل را می توان مشاهده کرد.

خرابی و وجود ایراد در جعبه فرمان

جعبه فرمان در واقع مجموعه قطعاتی است که می توان با آن ها خودرو را هدایت و کنترل کرد. در صورتی که مارپیچ درون جعبه فرمان آسیب ببینید، از عللی است که می تواند باعث سفت شدن فرمان شود.

قفسه یا جعبه فرمان به وسیله شفت ها یا اتصالاتی که به شکل U هستند به چرخ ها متصل است. این قطعات و اتصالات به علت آن که به هنگام رانندگی دائما در معرض اصطکاک و فعالیت هستند، به مرور فرسوده شده و حتی آسیب می بینند. معمولا عمر مفید قطعات و اتصالات جعبه فرمان پس از طی 100 هزار کیلومتر به پایان می رسد و پس از آن امکان بروز نقص و آسیب وجود دارد. یکی از علائم مهمی که نشان دهنده وجود خرابی و اختلال در جعبه فرمان خودرو است، زمانی است که موتور خودرو سرد بوده و فرمان سفت است. اما پس از آن که خودرو را روشن کرده و موتور گرم شد، فرمان را می توانید آسان تر بچرخانید.

وجود هوا در سیستم فرمان هیدرولیک

چنانچه به هنگام چرخاندن سریع فرمان به یک طرف، این کار به سختی انجام شود، می تواند نشان دهنده وجود هوا در سیستم فرمان هیدرولیک باشد. در واقع وجود هوا باعث سفت شدن فرمان و گردش دشوار آن می شود. به این منظور پس از مشاهده این وضعیت، به یک مکانیکی معتبر مراجعه کرده تا با انجام هواگیری و در صورت نیاز تعویض روغن هیدرولیک، مشکل ایجاد شده برطرف شود.

خرابی جک دو طرفه فرمان هیدرولیک

یکی دیگر از عللی که می تواند باعث سفت شدن فرمان شود، وجود خرابی و اختلال در کارکرد در جک دو طرفه فرمان است. در صورت بروز این مشکل چرخاندن فرمان به سختی انجام می شود.

خراب شدن شیر هیدرولیک

شیر فرمان یا شیر هیدرولیک قطعه ای است که روغن هیدرولیک را تقسیم می کند. در صورتی که شیر هیدرولیک نتواند روغن را با یک فشار به دو طرف چپ یا راست فرمان منتقل کند، باعث می شود در عملکرد فرمان هیدرولیک اختلال ایجاد شود. یعنی وقتی فرمان را به یک سمت می چرخانید سفت بوده و به سختی انجام می شود، در حالی که هنگامی که فرمان را به سمت دیگر می چرخانید این کار به راحتی و نرمی انجام می شود.

جمع بندی

در این مقاله کوشش کردیم تا موضوع علل سفتی فرمان هیدرولیک را مورد بررسی قرار دهیم. همان طور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم سیستم فرمان خودرو وظیفه هدایت خودرو را برعهده دارد. از این رو اجزا و قطعات آن باید کاملا سالم بوده و از عملکرد مطلوبی هم برخوردار باشند. در صورت وجود اختلال و خرابی در قطعات و کارکرد آن ها در سیستم فرمان، سفت شدن و ایجاد صداهایی همانند زوزه کشیدن می تواند پیامد آن باشد. در واقع عللی که به آن ها پرداختیم می تواند باعث بروز مشکل سفت شدن فرمان شود. در صورتی که می خواهید از سفت شدن فرمان خودروی خود جلوگیری کنید به محض مشاهده علائم این مشکل، سریعا به یک مکانیکی معتبر مراجعه کنید تا مشکل خودرویتان حل شود.